Вправа 1 Класифікуйте органічні речовини на класи за їхніми молекулярними формулами: С4Н8, СН3NН2, С3Н7СНО, С2Н5СООН, С5Н11ОН, С4Н9СНО, С2Н2, С3Н7ОН, С6Н14, С3Н5(ОН)3, С2Н5NН2, (СН3)2NH, СН3СООН, С3Н7NН2, С4Н9СООН, С6Н13СНО. Назвіть ці речовини.
Вуглеводні: С4Н8 - бутен, С2Н2 - етин, С6Н14 - гексан
Аміни: СН3NН2 - метанамін, С2Н5NН2 - етанамін, (СН3)2NH - метилметанамін, С3Н7NН2 - пропанамін
Альдегіди: С3Н7СНО - бутаналь, С4Н9СНО - пентаналь, С6Н13СНО - гептаналь
Карбонові кислоти: С2Н5СООН - пропанова кислота, СН3СООН - етанова кислота, С4Н9СООН - пентанова кислота
Спирти: С5Н11ОН - пентанол, С3Н7ОН - пропанол, С3Н5(ОН)3 - гліцерол
Вправа 2 Назвіть речовини за їхніми структурними формулами:
а) СН3—СН2—СН3 пропан |
б) СН3—СН—СН3 | Сl 2-хлоропропан |
в) СН3—СН—СН—СН3 | | Br СН3 2-бромо-3-метилбутан |
г) СН3—С=СН—СН3 | C2H5 3-метилпент-2-ен |
ґ) СН2=С—СН—СН3 | | СH3Br 3-бромо-2-метилбут-1-ен |
д) СН≡С—СН—СН2—СН3 | СН3 3-метилпент-1-ин |
е) СН3—С=С—СН3 | | СH3СH3 2,3-диметилбут-2-ен |
Вправа 3 Складіть структурні формули органічних речовин за їхніми назвами:
а) 2,2-диметилпропан
СН3 | СН3—С—СН3 | СН3 2,2-диметилпропан |
б) 3-етилпент-2-ен
СН3—СН=С—СН2—СН3 | С2Н5 |
в) 1,1,2-трибромопропан
Br Br H | | | H—С—С—С—Н | | | Br H H |
г) гексахлоробензен
ґ) 3-метилбут-1-ин
СH≡С—СН—СН3 | СН3 |
д) пентан-2-ол
СН3—СН2—СН2—СН2—СH2—OH |
е) пропан-1,2,3-триол
СН2—СН—СН2 | | | OH OH OH |
є) етаналь
O // СН3—С \ H |
ж) 2-метилбутан-2-амін
NH2 | СН3—С—СН2—СН3 | СН3 |
з) пентанова кислота
СН3—СН2—СН2—СН2—COOH |
и) етилпропаноат
O // С2Н5—С \ O—С2Н5 |
Вправа 4 Складіть рівняння реакцій за схемою:
СН4 → С2Н2 → С2Н4 → С2Н5ОН → СН3СНО → СН3СООН → СН3СООС2Н5
Назвіть продукти реакцій.
2СH4 -> C2H2 + 3H2↑ - етин і водень
С2H2 + H2 -> C2H4 (t0, кат.) — етен
С2H4 + H2O -> C2H5OH - етанол
С2H5OH + CuO -> CH3CНO + Cu + H2O — метаналь, мідь і вода
CH3CHO + [O] -> CH3COOH - етанова кислота
CH3COOH + C2H5OH → Н2О + CH3COOC2H5 — етилетаноат
Вправа 5 Напишіть рівняння реакцій і назвіть продукти реакцій:
а) окиснення глюкози
СН2ОН—(СНОН)4—СОН + Ag2O -> СН2ОН—(СНОН)4—СOОН + 2Ag↓
глюконова кислота і срібло
або
СН2ОН—(СНОН)4—СОН + 2Cu(OH)2 ->
-> СН2ОН—(СНОН)4—СOОН + Cu2O↓ + 2H2O
глюконова кислота, купрум (II) оксид і вода
б) відновлення глюкози
СН2ОН—(СНОН)4—СОН + Н2 -> СН2ОН—(СНОН)4—СН2ОН
сорбіт
в) взаємодії метанаміну з хлоридною кислотою
СН3–NH2 + НСl -> [CH3–NH3]+Cl–
метанамоній хлорид
г) взаємодії феніламіну з бромом
С6Н5–NH2 + 3Br2 -> C6H2Br3–NH2 + 3НBr
2,4,6-трибромоанілін і бромоводень
ґ) горіння метанаміну
4СН3–NH2 + 9О2 -> 4СО2 + 10Н2О + 2N2
вуглекислий газ, вода і азот
Вправа 6 Складіть рівняння реакцій за схемою:
етен → етин → бензен → циклогексан → бензен →
→ 1,2,3,4,5,6-гексахлороциклогексан.
С2H4 -> С2H2 + H2
3C2H2 -> C6H6
C6H6 + 3Cl2 -> C6H6Cl6 (t0, p, кат. Ni)